Indianie Północnej Ameryki korzystali z leczniczych właściwości "wieczornego słońca prerii" na długo przed pojawieniem się u nich Europejczyków. Mowa oczywiście o jeżówce, znanej także jako echinacea. Herbata z jej kwiatów leczyła rany, napary z korzenia ratowały przy problemach z żołądkiem, a samo ich kwitnienie przyciągało pszczoły i motyle z całej okolicy.
Echinacea trafiła do Europy w XVII wieku i dzięki swojej łatwości uprawy i zdolności do samosiewu szybko rozprzestrzeniła się po ogrodach botanicznych i prywatnych. Natomiast w samej Ameryce, aż do odkrycia procesu syntezy chemicznej substancji leczniczych w XX wieku, echinacea uznawana była za złoty środek na wszystkie choroby i była składnikiem większości aptecznych preparatów.
Odmiany jeżówki
W ogrodach spotykane są kilka odmian jeżówek, które różnią się kolorystyką i wielkością kwiatów:
-
Jeżówka purpurowa - wysokość roślin do 100 cm, koszyczki do 15 cm średnicy, kwiaty języczkowe purpurowo-różowe, rurkowate czerwono-brązowe. Kwitnie w drugiej połowie lata przez 2 miesiące.
-
Jeżówka blada - wysokość do 60 cm, kolor od słabo różowego do białego, średnica kwiatu 10-15 cm.
-
Jeżówka wąskolistna - zewnętrzne kwiaty wąskie, różowe lub fioletowe, z żółtym środkiem. Wysokość 50-100 cm, łodygi rozgałęzione.
Oprócz standardowych odmian, których kwiaty przypominają kolorowe przerośnięte rumianki, istnieją odmiany pełnokwiatowe. Ich kwiaty mają zwinięte płatki, które dominują nad języczkowatymi, co sprawia, że kwiatostan przypomina puszystą kulkę. Najlepsze współczesne odmiany pełnokwiatowych echinacei mogą konkurować urodą z daliami i astrami.
Zastosowanie w ogrodzie
Ta uniwersalna roślina świetnie rośnie na otwartych przestrzeniach i pod wysokimi drzewami. Nadaje się do ozdobnych rabat kwiatowych i naturalnych ogrodów. Można ją sadzić pojedynczo lub w towarzystwie niskich bylin.
Echinacee pomagają stworzyć w ogrodzie piękną kompozycję. Ich duże kwiatostany wyróżniają się na tle zieleni, nadając grupie roślin ozdobnych intensywny kolor i dynamikę.
W różnorodnych nasadzeniach jeżówka jest wykorzystywana jako wysoki akcent i tło dla mniejszych kwiatów. Na rabatach ładnie komponuje się z astrami i floksami. Jej duże kwiatostany nadają się do bukietów, ponieważ długo utrzymują swoją świeżość po ścięciu.
Właściwości lecznicze jeżówki purpurowej
Purpurowa echinacea jest stosowana w medycynie tradycyjnej do wzmacniania odporności, leczenia stanów zapalnych i często znajduje się w składzie naturalnych środków przyspieszających gojenie ran.
Napary i herbatki z kwiatów jeżówki stymulują produkcję białych krwinek, które odgrywają ważną rolę w obronie organizmu przed infekcjami. Preparaty z echinacei mają działanie przeciwwirusowe, pomagają w walce z grypą, przeziębieniem i opryszczką.
Ważne. Przed rozpoczęciem stosowania echinacei zaleca się skonsultowanie z lekarzem, szczególnie jeśli cierpisz na choroby przewlekłe.
Sadzenie jeżówki
Aby roślina rozwijała się dobrze i obficie kwitła, należy posadzić ją na słonecznym stanowisku lub w lekkim półcieniu. Im więcej światła, tym więcej pąków kwiatowych. Echinacea rośnie na niemal każdej glebie, ale preferuje dobrze przepuszczalną i żyzną. Dlatego przed sadzeniem warto dodać do dołka trochę kompostu lub obornika. Jeśli gleba jest gliniasta, roślina będzie wdzięczna za dodanie odrobiny piasku.
Echinaceę najlepiej sadzić wiosną lub jesienią, gdy ziemia jest ciepła i wilgotna. Nasiona można wysiewać na otwarty grunt lub najpierw wyhodować rozsady w domu. Nasiona kiełkują dość długo, nawet do miesiąca, dlatego należy siać je wcześniej. Głębokość siewu powinna wynosić około 5 mm. Przed posadzeniem zaleca się przelanie ziemi Fitosporinem lub innym biologicznym fungicydem, aby rośliny nie zachorowały na czarną zgorzel.
Po 8-10 dniach od pojawienia się siewek zaczną się formować pierwsze właściwe liście. Gdy wyrosną dwa liście właściwe, czas przenieść siewki do osobnych doniczek. Echinacea ma długie korzenie wrzecionowate, dlatego należy je sadzić w głębokich pojemnikach. Rośliny rosną bardzo wolno, kwitną na drugi rok.
Pielęgnacja jeżówki
Echinacea jest odporna na suszę, ale w suchych okresach i tak dobrze jest pamiętać o jej podlaniu. Warto także ściółkować glebę - materia organiczna zachowa wilgoć i zapobiegnie pojawieniu się chwastów, tworząc optymalne warunki dla wzrostu. Na początku sezonu wegetacyjnego, gdy z ziemi zaczynają wyrastać pierwsze pędy, zaleca się nawożenie dowolnym nawozem organicznym, aby kwitnienie było obfite. Gdy pojawiają się pierwsze pąki, należy nawozić rośliny kompleksowym nawozem mineralnym, aby wesprzeć i przedłużyć proces kwitnienia.
Regularnie przycinaj zwiędłe kwiatostany, nie dając nasionom wykształcić się - ten zabieg również wydłuży czas kwitnienia. Echinacea praktycznie nie choruje, ale zdarza się, że na niej pojawiają się plamy lub zgnilizna. Usuń chore liście - prawdopodobnie infekcja nie rozprzestrzeni się dalej.
Jeśli lato jest bardzo deszczowe, jeżówkę mogą zaatakować ślimaki. Można walczyć z tymi szkodnikami insektycydami i metodami mechanicznymi, na przykład, ustawiając bariery lub pułapki. Echinacea rosnąca w głębokim cieniu może być atakowana przez mączniaka prawdziwego i rdzę. Po pojawieniu się pierwszych objawów tych chorób należy usunąć zakażone części i opryskać cały krzew fungicydem.
Postępując zgodnie z naszymi wskazówkami dotyczącymi sadzenia i pielęgnacji, będziesz mógł w pełni cieszyć się magicznym pięknem odmian jeżówki. Napisz w komentarzach, jakie odmiany rosną u Ciebie w ogrodzie i jak wykorzystujesz echinaceę!
