Wszystko, co chciałbyś wiedzieć o lawendzie

Lawenda- atrakcyjna roślina o delikatnym kolorze kwiatów i silnym aromacie, która sprawdzi się w prawie każdym ogrodzie. Zanim jednak posadzimy ten symbol Prowansji u siebie, zastanówmy się, z jakimi trudnościami będziemy musieli się zmierzyć? Co wiemy o lawendach? W ogólnym pojęciu jest to wieloletni krzew wydzielający olejki eteryczne. Wraz z bazylią, melisą i rozmarynem należy do rodziny jasnotowatych. Lawenda często bywa uważana za egzotyczną roślinę, która nie poradzi sobie w naszych warunkach klimatycznych.

Pomijamy jednak fakt, że mrozoodporność lawendy zależy od wyboru gatunku i odmiany. Lawenda wąskolistna z łatwością znosi niskie temperatury, bez okrycia znosi mrozy do -30 stopni poniżej zera. Poza Lawendą wąskolistną (Lavendula angustifolia), najchętniej wybieranymi gatunkami Lawendy jest jeszcze Lawenda francuska (Lavandula stoechas) oraz hiszpańska (Lavandula dentata), a także Lawandyna będąca mieszańcem Lawendy wąskolistnej z Lawendą szerokolistną (Lavandula latifolia).

Gatunki lawendy:

1. Lawenda wąskolistna (Lavendula angustifolia)- najpopularniejszy gatunek lawendy uprawiany w Polsce. Tworzy sztywne pędy pokryta szaro-srebrzystyym kutnerem. Dorosłe okazy osiągają 50 cm wysokości i 70 cm szerokości. Pędy kwiatostanowe pozbawione są liści i potrafią dorastać do 80 cm wysokości. Kwiaty zebrane są w kłosy i w zależności od odmiany mogą przybierać różne barwy, od białej, poprzez różową do fioletowej.

2. Lawenda szerokolistna (Lavandula latifolia)- niewysoka, zimozielona krzewinka o zwartym pokroju. Dorasta do 50 cm wysokości. Liście są szersze, kwiaty drobne, zebrane w kłosy na długich pędach. Charakteryzuje się wysoką zawartością olejków eterycznych, które wykorzystywane są do tworzenia tzw. olejku spikowego o szerokim zastosowaniu, głównie w branży kosmetycznej.

3. Lawandyna-mieszaniec Lawendy wąskolistnej i szerokolistnej. Z wyglądu przypomina lawendę wąskolistną, jednak jej pędy kwiatostanowe są dłuższe i bardziej dekoracyjne. Wspaniała roślina do obsadzania rabat, donic, a także na suche bukiety. Jest cennym źródłem pozyskiwania olejku lawandynowego.

Do tej pory wyhodowano ogromną ilość odmian i mieszańców, że często trudno jest przypisać je jednoznacznie do konkretnego gatunku. Dla nas jednak najważniejsza powinna być odporność odmiany zarówno na warunki atmosferyczne, jak i choroby oraz szkodniki.

Zasady uprawy Lawendy :

Główną przyczyną zamierania lawendy często nie jest mróz, a zbyt wilgotne podłoże. Ważne jest, aby rośliny rosły w przepuszczalnym podłożu, które z łatwością przesycha. Gdy rośliny rosną w ciężkiej, podmokłej glebie możemy spotkać się z zalewaniem i zamarzaniem szyjki korzeniowej w okresie zimowym, natomiast latem może dochodzić do porażenia roślin przez choroby grzybowe. Zbyt lekkie, piaszczyste podłoże również może niekorzystnie wpłynąć na stan roślin, szczególnie w okresach suszy.

Najważniejsze przyczyny zamierania krzewów lawendy:

• nieodpowiedni rodzaj gleby
• choroby grzybowe
• sposób podlewania

Aby wyhodować okazałe i zdrowe krzewy, które będą cieszyć nasze oczy przez wiele lat, powinniśmy spełnić kilka warunków:

miejsce uprawy:

wstępne przygotowanie gleby, aby uzyskać luźną, przepuszczalną strukturę

stworzenie skutecznego systemu drenażowego

uzyskanie odpowiedniego pH gleby

system podlewania

ochrona roślin przed niskimi temperaturami i chorobami grzybowymi

Dziesięć głównych czynników wpływających na sukces uprawy:

1. Odpowiednio przygotowane stanowisko uprawy.
2. Wybranie miejsca, w którym nie występują zastoiny wodne.
3. Gleba o luźnej strukturze, lekka i przepuszczalna z zapewnionym drenażem.
4. Wraz z lawendą warto posadzić inne gatunki, które pozwolą na szybsze odprowadzenie nadmiaru wilgoci z podłoża.
5. Gleba o właściwym pH mieszcząca się granicach 6,4-8,3.
6. W przypadku braku odpowiedniego miejsca uprawy, sadzenie lawendy na wałach usypanych z ziemi.
7. Umiarkowane podlewanie wyłącznie młodych roślin. W przypadku starszych okazów korzystniejsze jest przesuszenie niż przelanie.
8. Profilaktyka i zwalczanie objawów chorób grzybowych.
9. Zabezpieczanie młodych roślin przed wysokim mrozem przy pomocy worków z agrowłókniny.
10. Systematyczne usuwanie chwastów, które niekorzystnie wpływają na rozwój roślin.

Zasady uprawy lawendy z nasion i sadzonek:

• z nasion: W przypadku uprawy w gruncie, nasiona warto wysiać jesienią. W naturalny sposób ulegną one wtedy stratyfikacji, czyli przemrożeniu, niezbędnemu do kiełkowania nasion. Młode siewki, pojawiające się wiosną, pikuje się zostawiając te najsilniejsze. Nasiona wysiewane wiosną, należy przechować przez kilka tygodni w chłodnym miejscu np. lodówce i następnie wysiać do pojemników np. na parapecie okiennym. Młode rośliny pojawiają się po kilku tygodniach od wysiewu. Uzyskane w ten sposób sadzonki zakwitną po dwóch latach.
• z sadzonek: Kupne sadzonki sadzi się do gruntu lub donic w kwietniu i maju o kilka centymetrów głębiej niż rosły w doniczce, w rozstawie 70-80 cm. W pierwszym roku uprawy należy zadbać o odpowiedni poziom wilgotności w podłożu, aby nie dopuścić do nadmiernego przesychania gleby i samych roślin. W kolejnym roku uprawy, młode krzewy przycina się o ⅓ ich wysokości.

Lawenda w architekturze krajobrazu:

Z udziałem krzewów lawendy stworzymy piękne obwódki i niskie, formowane żywopłoty:

Lawenda jest często sadzona w towarzystwie róż. Fioletowe i niebieskie kwiatostany lawendy wspaniale współgrają ze szlachetnym pięknem tych królowych ogrodu. Olejki eteryczne wydzielane przez lawendę, dodatkowo ochronią róże przed popularnymi szkodnikami.

Uzupełnieniem każdej kompozycji ogrodowej stanie się silny i niezwykły aromat kwiatów lawendy, który wpływa w kojący sposób na nasz układ nerwowy.