Orliki to jedne z najbardziej urokliwych wiosennych roślin. Wyróżnia je wyprostowany pokrój, ażurowe liście i wysokie łodygi kwiatostanowe zakończone kwiatami w kształcie dzwoneczków. Kwitnienie w środku sezonu wiosennego wypełnia pustkę po przekwitających roślinach cebulowych, a szczytem sezonu kwitnienia bylin, który przypada na czerwiec. Nazwa rodzaju Aquilegia pochodzi od łacińskiego słowa aquila, co oznacza orzeł, gdyż ostroga na kwiatach orlików przypomina szpony drapieżnego ptaka. Kilka rodzimych gatunków uprawianych jest jako rośliny ogrodowe, które z łatwością krzyżują się, co skutkuje dziesiątkami popularnych mieszańców i odmian. Kwiaty orlików są bardzo lubiane przez pszczoły, trzmiele i inne pożyteczne owady zapylające. Mogą być używane również do kompozycji z kwiatów ciętych.
Jak uprawiać orliki?
Możesz zamówić gotowe sadzonki lub uzyskać nowe rośliny z wysiewu nasion. Gatunek ten bardzo dobrze radzi sobie w prawie każdej, przepuszczalnej glebie o lekko kwaśnym odczynie pH. Rośliny rosnące w doniczkach sadzi się do gruntu na podobnej głębokości jak rosły do tej pory. Nasiona można wysiewać wczesną wiosną na rozsadniku lub w maju bezpośrednio do gleby w ogrodzie. Po wysiewie należy przykryć je delikatnie podłożem i dokładnie spryskać wodą. W przypadku uprawy orlików z nasion może upłynąć nawet 2 lata, aż siewki wydadzą pierwsze kwiaty. Większość odmian orlików kwitnie przez co najmniej cztery tygodnie, a kwiaty są bardziej trwałe, niż się wydaje na pierwszy rzut oka.
Zazwyczaj są to byliny krótkowieczne, ale z łatwością rozprzestrzeniają się przez samosiew, pozostając w ogrodzie przez wiele lat. Po zakończonym kwitnieniu, gdy liście zeschną, przytnij orliki przy ziemi i pozwól pozostałym roślinom na wypełnienie pustej przestrzeni.
Stanowisko:
Najlepsze stanowisko dla orlików znajduje się w półcieniu. Rośliny dobrze radzą sobie w pełnym słońcu wiosną, ale po kwitnieniu i odbudowie zapasów energii docenią odrobinę cienia w letnim upale. Dlatego warto jest sadzić je wśród innych, wyższych bylin i krzewów ozdobnych, które osłonią je przed słońcem.
Gleba:
Do uprawy orlików można stosować praktycznie każdy rodzaj gleby, chociaż radzą sobie one najlepiej na glebach piaszczysto-gliniastych, bogatych w materię organiczną. Bardzo ważne jest utrzymanie stałej wilgotności podłoża, szczególnie w przypadku młodych, niedojrzałych roślin oraz podczas długotrwałej suszy.
Temperatura i nawożenie:
Orliki są wrażliwe na wysoką temperaturę, a chłodniejsza pogoda wpływa na rozwijanie większej ilości kwiatów. Rośliny powinno się nawozić wczesną wiosną, nawozem z przewagą azotu, natomiast podczas zawiązywania kwiatów i kwitnienia powinien zawierać więcej potasu i fosforu.
Rozmnażanie:
Dzielenie starszych, rozrośniętych roślin nie jest łatwe, ponieważ orliki głęboko się korzenią. Jeżeli jednak chcesz uzyskać więcej roślin do swojego ogrodu, wykop ostrożnie roślinę, dokładnie obkopując ją dookoła i podziel pędy wraz z systemem korzeniowym. Rozmnażanie orlików z zebranych nasion jest zdecydowanie łatwiejsze. Gdy płatki kwiatów opadną, to po jakimś czasie zawiąże się strąk z nasionami. Gdy strąk wyschnie i otworzy się, ukażą się czarne, błyszczące nasiona. Przechowuj nasiona w lodówce przez 3-4 tygodnie, aby przeszły proces stratyfikacji potrzebny do wykiełkowania. Posadź nasiona orlika w słonecznym, ciepłym miejscu, w wilgotnej i lekkiej glebie. W ciągu 30 dni na powierzchni ukażą się pierwsze siewki. Gdy siewki wykształcą kilka par liści właściwych, mogą zostać przesadzone na miejsce stałe w ogrodzie.
Odmiany orlików:
Odmiany orlików obejmują formy miniaturowe np. Orlik karłowy Biedermeier, mieszanka, które dorastają zaledwie do 15-30 cm wysokości, jak i odmiany olbrzymie np. Orlik (Aquilegia) McKana Hybrids, które mogą osiągać ponad 70 cm wysokości i wykształcać bardzo duże kwiaty. Inne mogą zawiązywać półpełne lub pełne, bardzo atrakcyjne kwiaty np. Orlik pełny Red Należy pamiętać, że orliki z łatwością zapylają się krzyżowo i jeżeli sadzisz kilka odmian w bliskiej odległości, przygotuj się na nowe formy i kolory kwiatów.
Szkodniki:
Orliki są podatne na działanie miniarki - szkodnika, który drąży tunele w liściach, pozostawiając nieestetyczne żółte smugi. Do ich zwalczania można wykorzystać ogólnodostępne środki chemiczne np. Karate Zeon 050 CS. Mszyce stanowią mniejszy problem i poza chemicznymi środkami ochrony roślin, szkodniki można zbierać ręcznie lub spryskiwać orliki naturalnymi olejami i mydłami owadobójczymi.
