Jesień, po wiośnie należy do najbardziej kolorowych pór roku. Chociaż większość bylin, krzewów i drzew już przekwitła, to liście wielu z nich przybierają niezwykłe barwy. Odcienie czerwieni, pomarańczu, złota - wszystkie te kolory rozświetlają coraz krótsze i chłode, jesienne dni. Dla wielu ogrodników to również okres wytężonej pracy w ogrodzie przed nadejściem zimy. Liście opadające z drzew i krzewów tworzą grubą warstwę na rabatach, kwietnikach, klombach czy trawnikach. Czy słuszne jest to, że traktujemy opadłe liście jako zbędne śmieci, które psują nam estetyczny obraz naszego ogrodu? Przyjrzyjmy się temu bliżej.
W liściach zmagazynowana jest cała energia pobierana przez rośliny ze słońca, wody i gleby. Dokładnie grabiąc wszystkie liście z każdego zakątka ogrodu, pozbywamy się wyjątkowo cennego, naturalnego nawozu i składników mineralnych zgromadzonych w nich podczas sezonu wegetacyjnego.
Z innych zalet pozostawiania liści w ogrodzie możemy wymienić:
- Ograniczanie parowania wody - nawet niewielka warstwa liści wokół roślin, hamuje uciekanie wody do atmosfery, dzięki czemu rośliny chronione są przed suszą.
- Ochrona przed mrozem - gruba ‘’pierzynka’’ liści, zgromadzona wokół nasady bylin czy krzewów skutecznie zabezpiecza system korzeniowy przed mrozem. Dla wielu z nich, będzie to już wystarczająca ochrona i nie ma konieczności stosowania dodatkowej osłony.
- Schronienie dla pożytecznych organizmów. Liście stanowią podstawowe, naturalne schronienie dla cennych dla ekosystemu bezkręgowców, a także ich pożywienie.
- Materiał do budowy domków dla jeży i schronienie dla gryzoni, ptaków i innych drobnych zwierząt. Suche liście to doskonały budulec i warstwa izolacyjna do budowy domków, wyściełania gniazd i norek najróżniejszych, małych i większych kręgowców.
- Naturalny nawóz. Liście pozostawione na zimę ulegają rozkładowi poprzez działanie grzybów i mikroorganizmów wspaniale użyźniając glebę w ogrodzie.
- Zapobiega ubijaniu gleby. W miejscach rośnięcia drzew i krzewów, przez które biegną ścieżki, może dochodzić do udeptywania podłoża wokół systemu korzeniowego. Ubijana regularnie gleba obciąża i uszkadza korzenie roślin, co może doprowadzić do ich obumierania. Pozostawione liście wokół nasady roślin, skutecznie chronią korzenie.
W takim razie, kiedy powinniśmy usunąć opadłe liście?
- Istnieje kilka okoliczności, w jakich liście, które opadły z drzew mogą stanowić pewne zagrożenie dla ludzi, mieszkańców ogrodu i innych roślin. W takiej sytuacji powinny zostać szybko usunięte, zagrabione, a często również spalone. Przybliżmy kilka z nich:
- Liście leżące na trawniku. Zalegające na trawnikach liście gniją i wręcz ‘’zaduszają’’ delikatne źdźbła trawy. Ograniczają również dostęp światła do trawnika. Usunięcie grubej warstwy liści jest w tym przypadku niezbędne.
- Liście z porażonych chorobą lub szkodnikami roślin. Liście roślin zaatakowanych przez choroby: grzybowe, bakteryjne, wirusowe, a także szkodniki, koniecznie trzeba dokładnie zebrać i spalić. Pozostawione na ziemi lub zgromadzone w kompostowniku mogą porażać kolejne drzewa, krzewy i byliny w ogrodzie.
- Liście leżące na ścieżkach, ulicy, chodnikach i innych ciągach komunikacyjnych. Mokre, rozkładające się liście stają się śliskie i mogą stanowić zagrożenie dla spacerujących ludzi, rowerów czy samochodów.
- Liście wpadające do zbiorników wodnych. Jeżeli w naszym ogrodzie znajduje się oczko wodne wypełnione roślinnością z pływającymi rybami, to nie możemy zapomnieć o regularnym usuwaniu opadłych liści. Rozkładające się, gnijące liście w zbiorniku w niekorzystny sposób wpływają na wszystkie organizmy tam żyjące.
Co zrobić z opadłymi liśćmi?
Jeżeli nasz ogród jest niewielki i nie mamy miejsca na kompostownik, to zgrabione liście powinniśmy umieścić w biodegradowalnych workach i przekazać do odbioru przez miasto. Jeżeli natomiast posiadamy kompostownik w naszym ogrodzie, to gromadzimy tam liście drzew i krzewów ozdobnych oraz owocowych, ale tylko wtedy, gdy rośliny są zdrowe, a na liściach nie zaobserwujemy szkodników czy objawów choroby. Liście najlepiej jest układać w warstwach i każdą z nich oddzielać warstwą np. rozdrobnionych gałązek, kory, piasku czy innych substancji organicznych pochodzących z naszego ogrodu.
